Tiện là phương pháp gia công cắt gọt quan trọng trong gia công cơ khí, kỹ thuật tiện được sử dụng trong chế tạo chi tiết máy phục vụ cho việc lắp ráp trong ngành cơ khí. Tiện cơ khí được thực hiện bằng cách chuyển động do phôi quay tròn tạo thành chuyển động cắt, gọt kết hợp với chuyển động tịnh tiến dao. Tiện là phương pháp gia công cắt gọt các vật liệu phổ biến nhất hiện nay. Kỹ thuật tiện này được thực hiện dễ dàng hơn nếu sử dụng kết hợp với máy tiện CNC.
Nội dung
Định nghĩa về phương pháp gia công Tiện
Tiện là kỹ thuật gia công cơ khí hoạt động nhờ chuyển động chính, chịu sự ảnh hưởng của phôi quay tròn để tạo thành những chuyển động cắt. Vc sẽ kết hợp với chuyển động tiến của dao, đó là tổng hợp của hai chuyển động tiến dao ngang Sng và tiến dao dọc Sd. Trong quá trình tiện trục trơn sẽ có nhiệm vụ chuyển động tiến dao ngang Sng = 0 và chuyển động tiến dao dọc ≠ 0. Còn khi tiện mặt đầu hoặc cắt đứt, thì chuyển động tiến dao dọc Sd = 0, chuyển động tiến dao ngang Sng ≠ 0.
>>> Xem thêm: Gia công cơ khí là gì? Các phương pháp gia công cơ khí phổ biến
Những đặc điểm của gia công cơ khí bằng phương pháp tiện
- Các loại máy tiện được sử dụng phổ biến trong phương pháp tiện bao gồm: máy tiện đứng, máy tiện ren vít vạn năng, máy tiện cụt và máy tiện RW. Ngoài ra phương pháp này cũng sử dụng thêm một số loại máy chuyên dụng khác phục vụ cho quá trình tiện được hoàn hảo như: Máy phay, máy gia công trung tâm, máy doa, hay máy khoan.
- Cấu tạo của máy tiện bao gồm các bộ phận cắt gọt chuyên dụng là dao tiện bao gồm các loại: dao đầu cong, dao đầu thẳng, dao tiện lỗ, dao vai và dao tiện định hình.
- Với phương pháp gia công này các chi tiết được chế tạo ra sẽ có độ chính xác phụ thuộc hoàn toàn vào tay nghề của người thợ tiện, nguyên liệu tiện hay trạng thái bề mặt tiện và chất lượng của máy tiện.
- Yếu tố quan trọng nhất ảnh hướng đến năng xuất gia sản phẩm bằng phương pháp tiện đó là: trình độ công nhân, dao tiện và vật liệu tiện.
Một số kiểu tiện cơ bản trong gia công tiện cơ khí
- Phương pháp tiện mặt trụ ngoài: để tiện mặt trụ ngoài cần phải dựa vào hình dạng chi tiết máy để lựa chọn những hình thức gia công phù hợp như: tự động đặt kích thước hoặc phương pháp cắt thử.
- Phương pháp tiện lỗ: đây là quá trình cắt gọt để tạo thành tiện lỗ, hình thức gia công này đòi hỏi rất khắt khe bởi cần tạo ra những lỗ có đường kính nhỏ. Phương pháp này thường được sử dụng để tiện lỗ trên máy hoặc tiện lỗ trên máy doa.
- Phương pháp tiện khỏa mặt đầu: Đây là phương pháp sử dụng nhiều loại dao tiện để thực hiện quá trình gia công như: dao đầu cong, dao đầu thẳng, dao vai và dao khỏa mặt đầu chuyên dụng.
- Phương pháp tiện ren: Đây được đánh giá là phương pháp khá dễ dàng để thực hiện, chỉ cần dùng các loại dao tiện đơn giản là có thể gia công được, phương pháp này được sử dụng khá phổ biến trong gia công cơ khí nhưng năng suất không cao.
- Phương pháp tiện cắt đứt: Đây là phương pháp giống với phương pháp tiện ngoài nhưng điều kiện gia công cắt gọt khắc nghiệt hơn, dao cắt thường kém bền hơn phương pháp tiện ngoài.
Ngoài các phương pháp tiên trên còn có nhiều phương pháp tiện khác được sử dụng phổ biến như: tiện côn, tiện các mặt định hình, tiện trên các máy móc khác.
>>> Xem thêm: Một số ưu điểm khi gia công bằng máy cắt cnc laser fiber trong cơ khí
Một số dạng gia công tiện cơ khí phổ biến
1. Gia công tiện thô
Bước đầu tiên của gia công tiện thô đó chính là gia công phá, nhằm mục đích là loại bỏ đi bề mặt ngoài không đẹp của phôi như: dính cát, rỗ, biến cứng và có sai lệch quá lớn hoặc có những phát hiện ra các khuyết tật.
- Chiều sâu gia công thường được lấy từ 4:6 (mm)
- Loại máy dùng để thực hiện phương pháp gia công thô cần phải có công suất lớn, độ cứng cao nhằm đạt được năng suất cao.
- Để thực hiện phương pháp tiện thô mặt ngoài thì ta có thể thực hiện cắt theo từng đoạn, từng lớp, hoặc cắt phối hợp.
- Nếu gia công cắt vật liệu theo từng lớp thì lực cắt nhỏ, biến dạng ít nên độ cứng cao, nó có thể đạt độ chính xác cao nhưng năng suất sản phẩm thấp vì tổng đoạn đường di chuyển dao lại lớn.
- Còn khi gia công cắt theo từng đoạn, trên mỗi đoạn không chỉ cắt một lần mà nó phải phân chia thành nhiều lần cắt khác nhau, dẫn đến lượng dư lớn và không có sự đồng đều, lực cắt lớn dẫn đến biến dạng hệ thống cao nên độ cứng vững thấp, tuy nhiên phương pháp này lại đem lại cho người dùng năng suất cao.
- Phương pháp cắt phối hợp được sử dụng để khắc phục nhược điểm của cả hai phương pháp cắt từng lớp và cắt từng đoạn.
2. Phương pháp tiện bán tinh
Tiện bán tinh là quá trình gia công được tiến hành trước khi tiện tinh, mục đích là để cắt bỏ các bậc gồ ghề trên bề mặt vật liệu chi tiết gia công, nhằm hỗ trợ cho quá trình tiện tinh.
- Chiều sâu gia công cắt thường được lấy từ 2:4 (mm)
- Nếu bạn chọn phương pháp tiện bán tinh này thì bạn nên chọn chiều sâu cắt T sao cho nhiệt cắt không quá lớn, tránh ảnh hưởng đến chất lượng và độ chính xác của sản phẩm trong suốt quá trình gia công. Khi chọn S để đảm bảo độ nhám bề mặt không quá nhỏ dễ gây ra hiện tượng trượt và rung động làm ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất của sản phẩm.
3. Gia công tiện tinh mỏng
Phương pháp tiện tinh mỏng được sử dụng vào công đoạn cuối cùng hoàn thiện sản phẩm, nó sử dụng bằng dao hợp kim cứng hoặc dao kim cương có lưỡi cắt sắc nhọn được mài giũa cẩn thận để đạt độ thẳng và độ bóng lưỡi cắt dao.
- Gia công cắt tiện tinh mỏng có số lượt chạy dao và chiều sâu cắt khá nhỏ còn vận tốc cắt thì khá là lớn.
- Khi tiện tinh mỏng bằng dao kim cương có thể không cần dùng đến dung dịch trơn nguội nhưng nếu cần dùng dao hợp kim cứng thì nhất định phải dùng dung dịch trơn vì khả năng chịu nhiệt của nó kém.
- Gia công tiện tinh mỏng phải đảm bảo máy và trang bị phải có độ chính xác và độ cứng vững cao.
- Gia công tiện tinh mỏng là phương pháp duy nhất gia công vật liệu là kim loại màu vì với vật liệu này không thể mài được do phoi mài dính kết vào bề mặt làm việc của đá mài, nên sẽ làm mất khả năng cắt gọt của chúng.
Chúng tôi đã cung cấp những thông tin cơ bản nhất về phương pháp gia công tiện. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp những bạn chưa hiểu về phương pháp này có thể biết và sử dụng các phương pháp hợp lý với mục đích của mình.
Laser Việt Đức nhận gia công kim loại bằng các phương pháp, công nghệ hiện đại phổ biến trên thị trường ngày nay. Đặc biệt là phương pháp gia công tiện cơ khí, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn cụ thể về từng phương pháp.
